Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

«Ιδιώνυμο»: η πρώτη ποινικοποίηση των κομμουνιστικών ιδεών στην Ελλάδα

«Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών» ή αλλιώς όπως ονομάστηκε χαρακτηριστικά «Ιδιώνυμο». Υπήρξε ο νόμος που εφαρμόστηκε στις 25 Ιουλίου του 1929 και ο οποίος ποινικοποιούσε τις «ανατρεπτικές» ιδέες. Στόχος ήταν η δίωξη των κομμουνιστών και των αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων. Ο νόμος του οποίου κύριος εκφραστής ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποτέλεσε την αρχή για τους μετέπειτα βασανισμούς, εξορίες, φυλακίσεις αριστερών.

«Πάσα απόπειρα διαταράξεως ή βιαίας ανατροπής του αστικού καθεστώτος, του οποίου στερεά θεμέλια είνε η πατρίς, η οικογένεια, η ιδιοκτησία θα εύρη αντιμέτωπον την πυγμήν του Κράτους. Είμεθα αποφασισμένοι να εξοπλίσωμεν το κράτος και τας αρχάς του διά τας αναγκαίας νομοθεσίας, όπως καταστή δυνατή η αποτελεσματική κοινωνική άμυνα κατά των απροκάλυπτων ανατρεπικών ενεργειών των εχθρών του κοινωνικού καθεστώτος» ήταν τα λόγια του Ελευθέριου Βενιζέλου το 1928 σε προεκλογική του συγκέντρωση.

Λόγια τα οποία κι έκανε πράξη ένα χρόνο αργότερα με την εκλογή του. Ήταν η εποχή των διεκδικητικών αγώνων των εργατών και της ανόδου της κομμουνιστική ιδεολογίας. Η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, που ακολουθούσε τις ανάλογες τάσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη με την εξάπλωση των ριζοσπαστικών/κομμουνιστικών ιδεολογιών, η Μικρασιατική Καταστροφή με την άφιξη εκατομμυρίων προσφύγων, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωση των ιδεολογιών αυτών.
 Η γενικότερη κακή κατάσταση της χώρας αλλά και της οικονομίας λόγω του πολέμου και της πολιτικής αστάθειας των χρόνων εκείνων, οδήγησαν στην ψήφιση του νόμου. Ήταν ουσιαστικά μια προσπάθεια των ισχύοντων θεσμών να διατηρήσουν τα κατεστημένα τους μπροστά στο φόβο της εξάπλωσης των νέων ιδεών.

Ο νόμος προέβλεπε ποινή φυλάκισης πάνω από έξι μήνες για όποιον, κατά το άρθρο 1, «επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της επικράτειας ή ενέργεια υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμού».

Οι αντιδράσεις αρχικά δεν ήταν πολλές, μόνο της τότε αντιπολίτευσης με επικεφαλής τους Αλέξανδρο Παπαναστασίου, Γεώργιο Παπανδρέου και Γεώργιο Καφαντάρη, η οποία πρότεινε στον Βενιζέλο να διώκονται και οι φασίστες με το ίδιο νόμο. Ο Βενιζέλος αρνήθηκε. Το νομοσχέδιο τελικά ψηφίζεται στις 15 Ιουλίου και τίθεται σε εφαρμογή στις 25 Ιουλίου.


«Το νομοσχέδιον δεν επιδιώκει να διώξη τον κομμουνισμόν ως ιδέαν, αλλά τη Γ' Διεθνή και τας μπολσεβικικάς αρχάς αυτής, αίτινες απέχουν πολύ του ιδεώδους κομμουνισμού. Το νομοσχέδιον επιδιώκει τη δίωξιν των οπαδών της Γ' Διεθνούς. Δε δυνάμεθα να διώξωμεν τον κομμουνισμόν, διότι και ο Χριστός υπήρξε κήρυξ της ιδέας αυτής. Ο Χριστός διεκήρυξε πρώτος τον κομμουνισμόν, αλλά από την υψηλήν ιδεολογίαν του κομμουνισμού μέχρι των ανατρεπτικών ενεργειών των ανθρώπων της Μόσχας, υπάρχει διαφορά» είχε πει στην Βουλή ο Βενιζέλος.

Ο νόμος αργότερα ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Την αντίθεσή του εξέφρασε ο νομικός κόσμος της χώρας με αρθρογραφία στα περιοδικά «Θέμις» και «Δικαιοσύνη». Φωνή διαμαρτυρίας ύψωσαν διανοούμενοι, όπως ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο Γεώργιος Νιρβάνας, ο Κωνσταντίνος Άμαντος, ο Δημήτρης Γληνός, ο Αλβέρτος Αϊνστάιν και ο Ανρί Μπαρμπίς.

Από το 1929 έως το 1936 όπου και εφαρμόστηκε περίπου 16.500 πολίτες συνελήφθησαν. Από αυτούς 3031 καταδικάσθηκαν και εξορίστηκαν στα νησιά Φολέγανδρο, Ανάφη, Αμοργό και Σκύρο. Με δικαστικές αποφάσεις διαλύθηκαν πολλές οργανώσεις και σωματεία, που επηρεάζονταν από το ΚΚΕ. Στον νόμο αυτό εξάλλου στηρίχτηκαν και οι μετέπειτα αυστηρότεροι νόμοι όπως από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.

Πηγή: TVXS

Δήλωση αποκύρηξης ........


Την παρακάτω δήλωση απέσπασε ο Μανιαδάκης από τον Ανδρέα Παπανδρέου με ένα μόλις χαστούκι στις 7 Ιουλίου του 1939. Ο μετέπειτα ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, αφού κάρφωσε άπαντες τους τότε συντρόφους του, φυγαδεύτηκε στην Αμερική όπου σπούδασε, υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό, έγινε πανεπιστημιακός για να καταλήξει αρχικά βουλευτής του κόμματος του πατέρα του και, αργότερα, ηγέτης του ΠΑΣΟΚ.

ΔΗΛΩΣΙΣ

Ο υπογεγραμμένος Ανδρέας Παπανδρέου του Γεωργίου γεννηθείς εις Χίο και κατοικών εις Αθήνας, φοιτητής Νομικής, ετών 20, δηλώνω ότι:

Το έτος 1933, όταν ήμουν μαθητής του Κολεγίου εις την Τρίτην τάξιν του Γυμνασίου μου δόθηκε ευκαιρία κατόπιν μιας διαλέξεως γενομένης υπό ενός συμμαθητού μου υπέρ του φασισμού να μιλήσω δια τον αντίποδα του τον κομμουνισμό. Τούτο έκανα εμφορούμενος από δημοκρατικές αντιλήψεις επιχείρησα δε να κάνω μια αντικειμενική ανάπτυξη του συστήματος τούτου.

Εκ της γενομένης μελέτης άρχισα να κατακτώμαι υπό των αντιλήψεων τούτων περί το τέλος του έτους 1933 και τις αρχές του 1934 είχα πλέον πλήρω πιστέψει. Κατά τις αρχές του 1934 εξέδωσα υπό τον τίτλο το 'Ξεκίνημα' κομμουνιστικό περιοδικό εις το οποίο ανέπτυσσα το κομμουνιστικό Μανιφέστο. Εξέδωσα δυο φύλλα του περιοδικού τούτου των τε πολιτείαις και των Σχολείων επιβάντων. Το Κολέγιο κάτεσχε τα εναπομείναντα φύλλα και το Κράτος με απάλλαξε λόγω επιπολαιότητας. Μετ' ολίγο χρονικό διάστημα κατά το έτος 1935 εξέδωσα πολυγραφημένη προκήρυξη υπέρ της Δημοκρατίας δεν μπόρεσα όμως να την διανείμω διότι το Κολέγιο την κατέσχε απείλησαν με την ποινή της αποβολής, από τότε μέχρι το τέλος του 1936 δεν σημείωσα δράση κομμουνιστική μου δόθηκε όμως η ευκαιρία να μελετήσω ενδελεχώς τα του κομμουνισμού και να καταλήξω στην αντίληψη ότι η τρίτη διεθνής δεν εξυπηρετεί την ιδέαν αλλά ότι η 4 διεθνής αντιθέτως επιτελεί πράγματι τούτο.

Περί των αρχών του 1937 γνωρίστηκα στη φοιτητική λέσχη με κάποιον Γρηγορίου φοιτητή που ανήκε σε μια οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδος, ανέλαβε δε να με κατατοπίσει πληρέστερα για τη 4η Διεθνή. Κατά την εποχή αυτή αναγίγνωσκα το 'Προλετάριο' και συνεισέφερα στην ταξική αλληλεγγύη. Ο Γρηγορίου επρόκειτο να αποχωρήσει στο εξωτερικό περί το τέλος του 1937 με συνέστησε σε κάποιο Αριστογείτονα που αργότερα από τη σύλληψη του έμαθα ότι ήταν ο Δημοσθένης Βουρζούκης. Εκτός των άλλων ο Βουρζούκης ανέλαβε να με μορφώσει πληρέστερα. Γνωρίστηκα επίσης με ένα δάσκαλο ονόματι Επαμεινώνδα Γιαννακό. Ο Γιαννακός με έβαλε και αυτός στην τεταρτοδιεθνιστική Πολιτική. Συνεχίσαμε κατ' αυτό τον τρόπο μέχρι του Σεπτεμβρίου του 1937 οπότε υπέπεσε στη αντίληψη του Πατρός μου ότι είχα εις την κατοχή μου το Προλεταριάτο και κατόπιν των γενομένων παρατηρήσεων από αυτόν αναγκάστηκα να αποσυρθώ. Όμως η απόσυρση δεν ήταν οριστική στις αρχές του καλοκαιριού του 1930 εισήχθηκα στην κλινική του Ασημακοπούλου όπου και μου έγινε εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας. Μετά το τέλος της εγχείρησης και ενώ βρισκόμουν στην κλινική ανέγνωσα στο Ελεύθερο Βήμα την σύλληψη των ανθρώπων τους οποίους είχα γνωρίσει, αποφάσισα δε να αναμειχθώ και πάλι στη κομμουνιστική κίνηση. Άρχισα τότε χωρίς να έχω οποιαδήποτε σύνδεση με την οργάνωση την προσπάθεια του να κατακτήσω και άλλους στις αντιλήψεις μου. Την τοιαύτη προσπάθεια επιχείρησα το πρώτο εις τον κύκλο των αμέσων φίλων μου. Εκμεταλλευόμενος τον εξαιρετικό σύνδεσμο τους με εμένα επιχειρούσα να επηρεάσω αυτούς. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι συνάντησα τις συστηματικές αντιδράσεις τους, πολλές φορές δε βρέθηκα αντιμέτωπος προσπαθειών των να με απομακρύνουν σε συνεργασία με την οικογένεια μου από τις ιδέες αυτές.

Εις τον κύκλο των άμεσων φίλων μου ανήκαν οι κύριοι Κύρκος Κύρκος, Καστοριάδης Κορνήλιος, Κοντογιάννης Ιωάννης, Καράμπελας Χρήστος, Βαλκας Χρήστος. Ενώ ευρισκόμουν χωρίς οποιαδήποτε επαφή έλαβα περί τον Δεκέμβριο του 1933 τηλεφώνημα επί του οποίου με καλούσε για συνάντηση συνωμοτικό πρόσωπο το οποίο μου επέτρεψε να γνωρίσω ότι είχε σχέση με την κίνηση αυτή.

Κατέβηκα πράγματι εις το καθορισμένο όπως δέον και συνάντησα το εν λόγω πρόσωπο. Αυτός μου ανακοίνωσε ότι λεγότανε Χρήστος Σούλας και ότι είχε αποδράσει από τις φυλακές της Ακροναυπλίας. Μετά την σύλληψή του αρχίζει η περίοδος συνεργασίας μου με τον Μεγαριώτη τον οποίον με είχε φέρει σε επαφή ο Χρ. Σούλας αρκετό χρόνο προ της συλλήψεώς του.

Όπως συνάγεται εκ της μετ' αυτού ειδικής συνεργασίας μου ο Μεγαριώτης ήταν το κοινό εις όλη την υπόθεση πρόσωπο. Εις την δική μας οργάνωση τα πόστα δεν ανακοινώνονταν με τυπικό τρόπο οίτινα είχαν τόσο οργανικό χαρακτήρα δυνάμεθα εν τούτοις να συμπεράνουμε ότι ο Μεγαριώτης είχε θέση Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής της οργάνωσης. Με τον χρόνο κατέστην το αμεσότερο με τον Μεγαριώτη συνδεόμενο πρόσωπο. Συναντώμεθα και συζητούσαμε επί της πολιτικής καταστάσεως κατευθύνσεων κλπ. Ανέλαβα επίσης την σύνταξη, δακτυλογράφηση, πολιτογράφηση κλπ. του φύλλου, όλα συνολικά του φύλλου αφορώντα, καθώς και την κίνηση των νέων. Εκ της όλης μου σχέσεως με τον Μεγαριώτη δύναται να συναχθεί ότι είχα σχέση μέλους κεντρικής επιτροπής με καθήκοντα το φύλλο και την κίνηση των νέων. Συνάμα αποτελούσα για την εκ του εξωτερικού ύλη τον συνδετικό κρίκο. Είχα δε εις το πεδίο του κομμουνισμού πολυσχιδή δράση.

Αισθάνομαι εν τούτοις τώρα μετάνοια για την εν λόγω δράση μου. Αντιλαμβάνομαι πλέον σαφώς ότι η κομμουνιστική δράση είναι καταστρεπτική εις όλες τις ηθικές απόλυτες αξίες, δεν δύναται δε παρά να δημιουργήσει ερείπια.

Πεισθείς πλέον οριστικά και αμετάκλητα εις αυτό αποκηρύσσω και καταδικάζω τις κομμουνιστικές ιδέες δηλώνω δε ότι του λοιπού θα διάγω βίο ο οποίος θα πλαισιώνεται εντός των απολύτων ηθικών αξιών και της Ελληνικής παράδοσης.

Εν Αθήναις την 7 Ιουλίου 1939

Ο ΔΗΛΩΝ
Παπανδρέου Ανδρέας

1 σχόλιο: